کایزن چیست ؟ KAIZEN در بهبود مستمر

کایزن چیست ؟ ابزاری برای بهبود مستمر در سطح کارخانه است. در مورد کایزن مطالب ، مقالات و کتب زیادی در ایران چاپ شده است و یکی از ابرازهای بهبود در سازمان ها می باشد و طبق معمول وارداتی از کشور ژاپن است!

کایزن یکی از اصول و پایه های کلیدی در مفاهیم پیاده سازی نگهداری و تعمیرات بهره ورفراگیر TPM می باشد و تقریبا” بدون آن امکان اجرای نت بهره ور فراگیر بسیار کم است با توجه به اینکه در خود نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر مبحث مشارکت عمومی پرسنل سازمان ملاک می باشد و این مشارکت همگانی در پیاده سازی نت در کارخانه باید یک جایی معنا و مفهوم شود که منظور چیست؟ مشارکت کلیه پرسنل تولید ، تضمین و نگهداری و تعمیرات و مهندسی و غیره به چه نحو و چه عمقی! آیا با اجرای روشهای و دستورالعمل های جدید می توان این مشارکت را بدست آورد؟

کایزن می تواند پاسخگوی سوالات فوق باشد و با استقرار آن در سازمان مشارکت حداکثری پرسنل را در بهبود فعالیتهای سازمان و نگهداری و تعمیرات بدست خواهد آمد.

کایزن را نباید خیلی سخت و پیچیده گرفت در زیر مفاهیم کایزن و اصول و روش اجرا آن را می بینید.آنچه که مهم است با روش ، نظم و سیستم همیشه نمی توان  کایزن را مستقر کنید! در کایزن یک نوع خلاقیت و ابداع نهفته است و این وقتی پیش می آید که شما بتوانید در سازمانتان هوش و استعداد و نبوغ پنهان و آشکار پرسنل سازمان را برانگیخته و استفاده کنید. کایزن به نوعی مشارکت استعدادهای و خلاقیت های کلیه پرسنل در بهبود و نوآوری های کوچک و بزرگ در فعالیت های سازمان است.بهبود مداوم فعالیتهای سازمان با مشارکت همه! حالا اسمش زیاد مهم نیست وقوع اتفاقش مهم است!

برای کاربردهای بیشتر در کایزن دوره های آموزشی مجازی زیر توصیه می شود:

دوره آموزش نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر TPM

دوره آموزش نگهداری و تعمیرات اپراتوری AM نت خودگردان

کایزن چیست ؟

کایزن ترکیبی دو کلمه ای از

یک مفهوم ژاپنی است که تعریف آن تغییر به سمت بهتر شدن یا بهبود مستمر و تدریجی است. در واقع کایزن بر این فلسفه استوار است که برای ایجاد بهبود در سازمان ها لازم نیست به دنبال تغییرات انفجاری یا ناگهانی باشیم ، بلکه هر نوع بهبود یا اصلاح به شرط آنکه پیوسته و مداوم باشد، ارتقای بهره وری را در سازمان ها به ارمغان خواهد آورد.

KAI + ZEN = KAIZEN

بهبود مستمر و تدریجی با بهره گیری از مشارکت کارکنان

در نگاه کایزنی برای تحقق بهبود تدریجی و مستمر در سازمان ها باید سه اقدام اساسی زیر صورت بگیرد :

۱- کلیه فعالیت هایی که هزینه زا هستند ولی ارزشی تولید نمی کنند (Muda ) باید حذف شوند .

۲- فعالیت هایی که به شکلی در جای دیگری به صورت موازی انجام می شوند ( Muri ) با یکدیگر تلفیق شوند.

۳- آن دسته از فعالیت هایی که برای تکمیل و بهبود سطح کیفی خدمات لازمند (Mura ) به فعالیت های سازمان افزوده شوند. این حرکت یا نهضت MU3 اساس اقدامات کارگاه آموزشی گمبا کایزن ( کایزن عملی ) را تشکیل می دهد.

جایگاه کایزن در نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر TPM

حوزه نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر TPN در ویرایش سوم ژاپنی ۸ رکن اصلی دارد یکی از ارکان هشت گانه آن کایزن KAIZEN می باشد. در جهان غیر ژاپنی مفاهیم کایزن را با بهبود مستمر تعریف کرده اند. بهبود مستمر یک نگرش مستمر در بهبود فرایندها و فعالیت های سازمان است که در حوزه مدیریت نگهداری و تعمیرات نقش بسیار خوبی در کاهش هزینه ها و کاهش نرخ خرابی تجهیزات دارد. در شکل زیر جایگاه ارکان TPM و موقعیت کایزن نشان داده شده است.

مراحل اجرای و پیاده سازی کایزن در سازمان

۱- ناحیه نمونه را انتخاب کنید .

۲- گروه بهبود ( تیم کایزن ) را ایجاد و سازمان دهی کنید .

۳- داده های آماری مورد نیاز را در ناحیه نمونه با کمک اعضای گروه گرد آوری کنید .

۴- اعضای شرکت کننده را در کارگاه آموزشی با مفاهیم و ابزارهای بهبود آشنا کنید .

۵- نظام آراستگی ( ۵ ت ) را آغاز کنید .

۶- مودا ( اتلاف ) ها را شناسایی و فهرستی از آنها تهیه کنید .

۷- تحلیل علل رویداد اتلاف را در ناحیه نمونه انجام دهید و راه حلهایی را با استفاده از کار گروهی بیابید.

۸- راه حل هایی را که عملی ترند انتخاب کنید .

۹- هر نوع تغییر فیزیکی در آرایش ناحیه نمونه را بدون فوت وقت انجام دهید .

۱۰- بهبود انجام گرفته را به صورت استاندارد درآورید .

۱۱- موفقیت حاصله را به اطلاع سایر همکارانتان برسانید .

۱۲- نتایج به دست آمده را ارزیابی کنید تا در مراحل بعدی مورد استفاده قرار گیرند .

۱۳- به سراغ مشکل بعدی بروید .

اصول بیست گانه مدیریت در کایزن

۱- نگویید چرا این کار انجام نمی شود. فکر کنید چگونه می توانید آن را انجام دهید.

۲- در مورد مشکل به وجود آمده نگرانی به خود راه ندهید. همین الان برای رفع آن اقدام نمایید.

۳- از وضعیت موجود راضی نباشید. باور داشته باشید که همیشه راه بهتری هم وجود دارد.

۴- اگر مرتکب اشتباه شدید ، بلافاصله در صدد رفع اشتباه برآیید.

۵- برای تحقق هدف به دنبال کمال مطلوب نگردید.اگر۶۰% از تحقق هدف اطمینان دارید دست بکار شوید.

۶- برای پی بردن به ریشه مشکلات ۵ بار بپرسید چرا؟

۷- گمبا محل واقعی رویداد خطاست . سعی نکنید از دفتر کار خود مشکلات محیط را حل کنید.

۸- همیشه برای حل مشکل از داده و اطلاعات کمی و به روز استفاده کنید.

۹- برای حل مشکل بلافاصله به دنبال هزینه کردن نباشید. بلکه از خرد خود استفاده کنید. اگر عقل تان به جایی نمی رسد، آن را در همکارانتان بجویید و از خرد جمعی استفاده کنید.

۱۰- هیچ وقت جزئیات و نکات ریز مسئله را فراموش نکنید. ریشه بسیاری از مشکلات در نکات ریز است.

۱۱- حمایت مدیریت ارشد منحصر به قول و کلام نیست. مدیریت باید حضور ملموس داشته باشد.

۱۲- برای حل مسائل هر جا که امکان آن وجود دارد از واگذاری اختیار به زیردستان ابا نکنید.

۱۳- هیچ وقت به دنبال مقصر نگردید. هیچ گاه عجولانه قضاوت نکنید.

۱۴- مدیریت دیداری و انتقال اطلاعات بهترین ابزار برای حل مسئله به صورت گروهی است.

۱۵- ارتباط یک طرفه دستوری از بالا به پایین مشکلات سازمان را پیچیده تر میکند. مدیریت ارشد باید با لایه های پایین تر سازمان ارتباط دو جانبه داشته باشد.

۱۶- انسانها توانایی های فراوانی دارند. از الگوهای چند مهارتی و غنی سازی شغلی برای شکوفا شدن آنها استفاده کنید.

۱۷- تنها فعالیت هایی را انجام دهید که برای سازمان شما ارزش افزوده ایجاد می کنند.

۱۸- فراموش نکنید که ۵ ت ، پایه و بنیان ایجاد محصولی با کیفیت است.

۱۹- بر اساس الگوهای کار گروهی ، مسائل محیط کارتان را حل کنید.

۲۰- حذف مودا ( اتلاف) فرآیندی پایان ناپذیر است. هیچ وقت از این کار خسته نشوید

نقش نرم افزار نگهداری و تعمیرات CMMS در کایزن

نرم افزار نگهداری و تعمیرات CMMS چگونه می تواند با مفاهیم کایزن در ارتباط باشد؟ یا اینکه آیا کایزن را می توانیم نرم افزار کنیم؟ عمدتا باید از استفاده نرم افزارهای مختلف بپرهیزید. اما عمدتا در حوزه مدیریت نگهداری و تعمیرات وقتی کایزن اجرا می شود خروجی آن یک سری اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه و پیش بینانه می تواند باشد که جلوی خطاهای معمول و یا بهتر بگوییم جلو وقوع علل خرابی های تجهیزات را می گیرند یا کنترل می کنند.

خروجی اقدامات موثر کایزن باید طبقه بندی و در بهبود چک لیست های نگهداری پیشگیرانه تجهیزات دیده شود. این اقدامات در نرم افزار نگهداری و تعمیرات در بخش طرح ریزی نگهداری پیشگیرانه و پیش بینانه ثبت می شود و در روند اجرای نگهداری تجهیزات استفاده می شود.

به طور خلاصه نرم افزار نگهداری و تعمیرات باعث مدیریت دانش اجرای کایزن می شود و در برنامه های تناوبی نگهداری پیشگیرانه خروجی کایزن را منعکس می کند.

نرم افزار نگهداری و تعمیرات PMworks این ویژگی را دارد که تحلیل ها و اقدامات کایزن را در قالب فعالیت های نگهداری پیشگیرانه و پیش بینانه در نرم افزار ثبت و در برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات لحاظ گردد.