اصطلاحات و واژگان نگهداری و تعمیرات

براساس استاندارد BS EN 13306 : 2017 اصطلاحات و واژگان نگهداری و تعمیرات یا نگهداشت در حوزه Maintenance ارائه شده است. در استاندارد مذکور 137 اصطلاح نگهداری و تعمیرات را در 10 بخش واژگان را طبقه بندی کرده است. در کتاب واژگان و مفاهیم نگهداری و تعمیرات (نگهداشت) به صورت PDF کلیه این اصطلاحات یک جا ارائه شده است. در این استاندارد به انواع استراتژی نگهداری و تعمیرات و مدل های نگهداشت آشنا می شوید هر چند که در استاندارد به تفکیک مدل و استراتژی نگهداشت اشاره نکرده است. دانستن این اصطلاحات جزو مبانی نگهداری و تعمیرات بوده و بسیار مهم است که مسلط باشید.

شما می توانید در بخش کتاب نگهداری و تعمیرات ترجمه این استاندارد در قالب دانلود کتاب واژگان و تعاریف مفاهیم حوزه مدیریت نگهداری و تعمیرات (نت، نگهداشت) به صورت pdf  را تهیه کنید.

طبقه بندی اصطلاحات نگهداری و تعمیرات:

  1. تعاریف پایه نگهداری و تعمیرات Fundamental terms
  2. تعاریف مربوط به آیتم Item related terms
  3. ویژگی های آیتم ها Properties of items
  4. شکست‌ها (خرابی ها) و رویدادها Failures and events
  5. خطاها و حالت‌ها Faults and states
  6. انواع نگهداشت (نگهداری و تعمیرات) Maintenance types
  7. فعالیت‌های نگهداشت (نگهداری و تعمیرات) Maintenance activities
  8. اصطلاحات مربوط به زمان Time related terms
  9. پشتیبانی و ابزار نگهداشت Maintenance support and tools
  10. عوامل فنی و اقتصادی Economic and technical factors

در ادامه برای 10 بخش حدود 5 اصطلاح و واژه کاربردی تعمیرات و نگهداری که در استاندارد EN 13306:2017 ذکر شده است ارائه می شود که آشنا شوید.بخش انواع نگهداشت و یا استراتژی های نگهداری و تعمیرات بند 6 توجه ویژه ای داشته باشید هر چند که مبنا و حتمی این تعاریف نمی باشد و شما متناسب با کار و صنعت خویش می توانید از آنها استفاده کنید.

دریافت رایگان فایل PDF EN 13306 : 2017

برای دریافت متن انگلیسی PDF استاندارد EN 13306 : 2017 در بخش دیدگاه در پایین صفحه پیام درج فرمایید و آدرس ایمیل خویش را کامل و دقیق وارد فرمایید تا برایتان ارسال شود.

محتوی این استاندارد به سه زبان ارائه شده است که در ستون سمت چپ و اصلی استاندارد به متن انگلیسی می باشد.

کتاب اصطلاحات واژگان و مفاهیم نگهداری و تعمیرات
اینستاگرام مدیریت نگهداری و تعمیرات

عضویت اینستاگرام نگهداری و تعمیرات

انواع استراتژی نگهداری و تعمیرات

1. تعاریف پایه نگهداری و تعمیرات Fundamental terms

1_1   maintenance
نگهداشت (نگهداری و تعمیرات، نت)

مجموعه‏‏ ای از اقدامات فنی، اجرایی و مدیریتی در چرخه عمر یک آیتم (تجهیز) به این منظور که آیتم (تجهیز) در شرایطی نگهداری شود یا به حالتی بازیابی (احیا) شود که بتواند کارکرد لازم را انجام دهد.

نکته 1: اقدامات فنی نگهداری و تعمیرات شامل بازدید و تجزیه و تحلیل وضعیت آیتم (تجهیز) (به عنوان مثال بازرسی، پایش، تست، عیب یابی، پیش‏بینی و غیره) و اقدامات نگهداشت فعال (به عنوان مثال تعمیر، نوسازی و غیره) می‌شود.

1_2   maintenance management

مدیریت نگهداشت (مدیریت نگهداری و تعمیرات)

کلیه فعالیت‌ های مدیریتی که الزامات، اهداف، استراتژی‌ها و مسئولیت‌ های نگهداشت و پیاده‏سازی آنها را با ابزارهایی مانند طرح‏ ریزی نگهداشت، کنترل نگهداشت و بهبود فعالیت‌ ها و اقتصاد نگهداشت، تعیین می‌کند.

1_3   maintenance objectives
اهداف نگهداشت

اهداف مشخص شده و پذیرفته شده برای فعالیت‌های نگهداشت.

نکته 1: این اهداف ممکن است برای مثال دسترسی، کاهش هزینه، کیفیت محصول، حفاظت محیط زیست، ایمنی، عمر مفید و حفظ ارزش تجهیز را شامل شود.

1_4   maintenance strategy
استراتژی نگهداشت

روش مدیریتی مورد استفاده به منظور رسیدن به اهداف نگهداشت

مثال: برون سپاری نگهداشت، تخصیص منابع و غیره.

1_5   maintenance plan
طرح (برنامه) نگهداشت

مجموعه‌ای ساختاریافته و مستند شده از وظایف که شامل فعالیت‌ها، رویه‏ ها، منابع و مقیاس زمانی لازم برای انجام نگهداشت است.

2. تعاریف مربوط به آیتم Item related terms

2_1   Item
آیتم

بخش، قطعه، وسیله، زیر سیستم، واحد عملکردی، تجهیز یا سیستمی که می‌تواند به تنهایی توصیف و در نظر گرفته شود.

نکته 1: تعدادی از آیتم‌ها، مثلاً جمعیتی از آیتم‌ها، یا یک نمونه، ممکن است خودش به عنوان یک آیتم در نظر گرفته شود.

نکته 2: یک آیتم ممکن است شامل سخت افزار، نرم افزار یا هر دو باشد.

نکته 3: نرم‏ افزار عبارت است از برنامه‌ها، رویه ها، قوانین، مستندات و داده‏ های یک سیستم پردازش اطلاعات.

2_2   physical asset
دارایی فیزیکی

آیتمی که ارزش بالقوه یا واقعی برای یک سازمان دارد.

نکته 1: مثال‏ هایی از دارایی‏ های فیزیکی عبارت‏ اند از قطعه‎ ها، ماشین‏ ها، کارخانه‏ ها، ساختمان‏ ها، زیرساخت‏ ها و غیره.

2_3   repairable item
آیتم قابل تعمیر

آیتمی که می‏ تواند در شرایط مشخص و پس از خرابی، به صورتی تعمیر شود که بتواند کارکرد لازمش را انجام دهد.

نکته 1: شرایط مشخص می‌تواند اقتصادی،محیط زیستی، فنی و موارد دیگر باشد.

2_4   consumable item
آیتم مصرفی

آیتم یا موادی که مصرفی هستند، ممکن است بطور منظم تعویض شوند و عموماً مربوط به آیتم خاصی نیستند.

نکته 1: عموماً آیتم‌ های مصرفی در مقایسه با خود آیتم نسبتاً ارزان هستند.

2_5   spare part
قطعه یدکی

آیتمی که به هدف جایگزینی آیتم متناظر دیگری استفاده می‏شود تا کارکرد لازم اصلی آیتم را بازیابی یا حفظ کند.

نکته 1: آیتم اصلی ممکن است به تناوب تعمیر شود.

نکته 2: در انگلیسی، هر آیتمی که برای آیتم خاصی اختصاص یابد و/یا با آن آیتم خاص قابل تعویض باشد، اغلب به عنوان آیتم تعویضی شناخته می‌شود.

فعالیت های نگهداری و تعمیرات نگهداشت

3. ویژگی های آیتم ها Properties of items

3_1   reliability
قابلیت اطمینان

قابلیت یک آیتم برای اجرای یک کارکرد مورد نیاز در شرایط مشخص و در دوره زمانی مشخص

نکته 1: قابلیت اطمینان یک آیتم را می توان از شکست های مشاهده شده آن و/یا مجموعه آیتم های قابل مقایسه آن در یک بازه زمانی مشخص محاسبه نمود.

نکته 2: قابلیت اطمینان پیش بینی شده برای یک آیتم، سطح اعتماد به آن را بیان می کند، که از طریق قابلیت اطمینان دیده شده در آیتم های قابل مقایسه با آن و دانش موجود از حالت واقعی آن تخمین زده می شود.

نکته 3: در برخی حالت‌ها یک عدد مشخص از واحد استفاده می‌تواند به جای یک تناوب زمانی مشخص در نظر گرفته شود (تعداد سیکل، تعداد ساعت های کاری، تعداد کیلومتر و غیره).

نکته 4: شرایط مشخص ممکن است شامل کنش های نگهداشت پیشگیرانه و شرایط و حالت های بهره برداری باشد.

3_2   intrinsic reliability
قابلیت اطمینان ذاتی

قابلیت اطمینان یک آیتم که توسط طراحی و ساخت در شرایط بهره برداری مورد انتظار تعیین می شود، با این فرض که هیچ گونه وظیفه نگهداشت پیشگیرانه ای، به جز نگهداشت روتین، انجام نمی شود

نکته 1: به 8.5 (نگهداری دوره‌ای) مراجعه نمایید.

3_3   expected reliability
قابلیت اطمینان مورد انتظار

قابلیت اطمینان یک آیتم که توسط طراحی و ساخت در شرایط بهره برداری و نگهداشت مورد انتظار تعیین می شود.

3_4   operational reliability
قابلیت اطمینان عملیاتی

قابلیت اطمینان واقعی یک آیتم با در نظر گرفتن حالت های بهره برداری، شرایط عملیاتی و کنش‌های نگهداشت پیشگیرانه انجام شده

3_5   maintainability
نگهداشت پذیری (تعمیرپذیری)

قابلیت یک آیتم در شرایط کاربردی مشخص، برای بازیابی یا حفظ در حالتی که بتواند کارکرد مورد نیاز را انجام دهد، هنگامی که نگهداشت در شرایط مشخص و با استفاده از فرآیندها و منابع تعیین شده انجام شود

نکته 1: نگهداشت پذیری ممکن است با استفاده از معیار‌ها یا شاخص‌های مناسب به صورت عددی بیان شود، که در آن صورت عملکرد نگهداشت پذیری نامیده می‌شود.

4. شکست‌ها (خرابی ها) و رویدادها Failures and events

4_1    failure
شکست (خرابی)

نقصان توانایی یک آیتم برای انجام یک کارکرد لازم

نکته 1: پس از شکست، آیتم خطایی دارد که ممکن است کامل یا جزیی باشد.

نکته 2: شکست یک رویداد است که با خطا (fault)، که یک حالت است، تفاوت دارد.

نکته 3: این مفهوم، چنان‌که تعریف شد، برای آیتم‌هایی که نرم افزار تنها را شامل می‌شود بکار نمی‌رود.

4_2   failure mode
حالت شکست

وضعیتی که در آن ناتوانی یک آیتم برای انجام یک کارکرد خاص حادث می‌شود

نکته 1: یک حالت شکست ممکن است با از دست رفتن کارکرد یا حالت گذرایی (transition) که حادث می‌شود بیان شود.

4_3   failure cause
علت شکست

اتفاقاتی در مرحله [تعیین] مشخصات، طراحی، ساخت، نصب، استفاده یا نگهداشت که باعث شکست می شود.

4_4   wear-out failure
شکست فرسایش

شکستی که احتمال حادث شدنش با زمان بهره برداری یا تعداد بهره برداری‌های آیتم و تنش‌های وارد شده در اثر آن‌ها افزایش می‌یابد

نکته 1: فرسایش پدیده‌ای فیزیکی است که حاصل آن اتلاف، تغییر شکل یا تغییر مواد است.

4_5   ageing failure
شکست پیری

شکستی است که احتمال حادث شدنش با گذر زمان تقویمی افزایش می‌یابد

نکته 1: این زمان مستقل از زمان کارکرد آیتم است.

نکته 2: پیری پدیده‌ای فیزیکی است که تغییر در ویژگی های فیزیکی و شیمیایی ماده را شامل می شود.

5- خطاها و حالت‌ها Faults and states

5_1   fault
خطا (عیب)

حالتی از یک آیتم که با ناتوانی برای اجرای یک کارکرد لازم توصیف می‌شود، فارغ از این‌که ناتوانی در دوره نگهداشت پیش بینانه یا دیگر فعالیت‌های برنامه‌ریزی شده، یا در نتیجه فقدان منابع خارجی باشد

نکته 1: یک عیب معمولا ناشی از عدم موفقیت است، اما در برخی شرایط همچون مشخصات، طراحی، ساخت و یا تعمیر و نگهداری ممکن است یک عیب موجود باشد. عیب نهفته را مشاهده کنید.

5_2   latent fault
hidden fault
خطای پنهان

خطای موجودی که آشکار نشده است

5_3   partial fault
خطای جزیی

خطا با شرایطی که یک آیتم می‌تواند تنها بخشی از کارکردهای مورد انتظارش را انجام دهد نه همه آن‌ها را

نکته 1: در برخی حالت‌ها ممکن است بتوان آیتمی را با عملکرد کاهش یافته‌اش استفاده کرد.

5_4   up state
حالت آماده بکاری

حالتی از یک آیتم که بتواند کارکرد لازمش را انجام دهد، با این فرض که منابع خارجی، درصورت لزوم، فراهم باشند

5_5   degraded state
حالت افت

حالتی است که توانایی عملکرد به صورت مورد انتظار کاهش می‌یابد، ولی عملکرد کاهش یافته در محدوده قابل قبول است

نکته 1: حالت افت ممکن است نتیجه خطا‌هایی در سطوح تقاضای پایین‌تر باشد.

نکته 2: محدوده عملکرد کاهش یافته قابل قبول براساس نیازمندی‌های کاربر تغییر خواهد کرد.

6- انواع نگهداشت (نگهداری و تعمیرات) Maintenance types

6_1   preventive maintenance
نگهداشت پیشگیرانه

نگهداشتی که با هدف ارزیابی و/یا کاهش زوال و کم کردن احتمال شکست یک آیتم انجام می‌شود

6_2   predetermined maintenance
نگهداشت از پیش تعیین شده

نگهداشت پیشگیرانه‌ای که مطابق با تناوب‌های مشخص شده زمانی یا عددی از واحدهای استفاده، ولی بدون بررسی شرایط پیشین، انجام می‌شود

نکته 1: تناوب‌های زمانی یا عددی واحد استفاده ممکن است از دانش مکانیزم شکست آیتم کسب شود.

6_3   condition based maintenance
نگهداشت مبتنی بر وضعیت (اقتضایی)

نگهداشت پیشگیرانه‌ای که دربرگیرنده ارزیابی شرایط فیزیکی، تحلیل و پیگیری کنش های نگهداشت قابل انجام است

نکته 1: ارزیابی وضعیت می‌تواند توسط مشاهده اپراتور، و/یا بازرسی، و/یا آزمون، و/یا پایش وضعیت پارامترهای سیستم و غیره انجام شود و زمان بندی شده، بنا به درخواست یا پیوسته باشد

6_4   predictive maintenance
نگهداشت پیش بینانه

نگهداشت مبتنی بر وضعیتی که همراه آن یک پیش‌بینی حاصل از تحلیل تکرار شونده یا ویژگی‌های شناخته شده و ارزیابی پارامترهای مهم زوال یک آیتم انجام شود

6_5   active maintenance
نگهداشت فعال

بخشی از نگهداشت که کنش‌ها بطور مستقیم روی یک آیتم انجام می‌شوند تا آن را در حالتی که بتواند کارکرد مورد انتظار را انجام دهد، حفظ یا بازیابی کنند

نکته 1: نگهداشت پیشگیرانه فعال بخشی از نگهداشت پیشگیرانه است که کنش‌های آن برای بازیابی مستقیم یا پس از مشاهده زوال یک آیتم، از طریق پایش وضعیت، بازرسی یا آزمون انجام می‌شوند.

نکته 2: نگهداشت اصلاحی فعال بخشی از نگهداشت اصلاحی است که در کنش‌های آن برای بازیابی یک آیتم انجام می‌شوند.

7. فعالیت‌های نگهداشت (نگهداری و تعمیرات) Maintenance activities

7_1   Inspection
بازرسی

آزمایش تطابق، به‌وسیله اندازه‌گیری، مشاهده، یا آزمون ویژگی‌های مربوط به یک آیتم

7_2   condition monitoring
پایش وضعیت

فعالیت انجام شده بصورت دستی یا خودکار، به قصد اندازه‌گیری ویژگی‌ها و پارامترهای حالت واقعی یک آیتم، در تناوب‌های از پیش تعیین شده

نکته 1: تمایز پایش از بازرسی در این است که پایش برای ارزیابی هرگونه تغییرات در پارامترهای آیتم در طول زمان استفاده می‌شود.

نکته 2: پایش ممکن است پیوسته، در تناوب زمانی معین یا پس از تعداد مشخصی بهره‌برداری انجام شود.

نکته 3: پایش معمولاً در حالت بهره‌برداری انجام می‌شود.

7_3   compliance test
آزمون تطابق

آزمونی که هدف از انجامش این است که نشان دهد آیا یک ویژگی یا خاصیت یک آیتم با الزامات مشخص شده تطابق دارد یا نه

7_4   function check-out
بررسی کارکرد

کنشی که پس از فعالیت‌‌های نگهداشت انجام می‌شود تا بررسی کند که آیتم قادر به عملکرد مطابق الزامات باشد

نکته 1: بررسی کارکرد معمولاً پس از حالت از کار افتادگی انجام می‌شود.

7_5   routine maintenance
نگهداشت دوره‌ای

فعالیت‌های نگهداشت پیشگیرانه ساده منظم یا تکراری

نکته 1: نگهداشت دوره‌ای ممکن است شامل مثلا ( به عنوان مثال شامل) تمیزکاری، آچارکشی اتصالات، تعویض کانکتورها، کنترل سطح مایع، روانکاری و غیره باشد.

8. اصطلاحات مربوط به زمان Time related terms

8_1   up time (UT)
زمان در دسترس (زمان آماده بکاری)

بازه زمانی که طی آن یک آیتم در حالت آماده بکار قرار دارد

8_2   down time (DT)
زمان از کار افتادگی

بازه زمانی که طی آن یک آیتم در حالت از کار افتادگی قرار دارد.

8_3   operating time (OT)
زمان بهره‌برداری

بازه زمانی که طی آن یک آیتم در حالت بهره برداری قرار دارد

8_4   required time
زمان مورد نیاز

بازه زمانی که لازم است آیتم در حالت آماده بکاری باشد

8_5   standby time
زمان انتظار

بازه زمانی که طی آن یک آیتم در حالت انتظار است.

9. پشتیبانی و ابزار نگهداشت Maintenance support and tools

9_1   maintenance support
پشتیبانی نگهداشت

فراهم کردن منابع، خدمات و مدیریت ضروری برای انجام نگهداشت

نکته 1: فراهم کردن ممکن است شامل مواردی همچون نفرات، تجهیزات آزمون، اتاق‌های کار، قطعات یدکی، مستندسازی، ابزار و غیره باشد.

9_2   external resources
منابع خارجی

منابعی، غیر از نگهداشت، که توسط یک آیتم استفاده می‌شوند تا کارکرد مورد نیاز را انجام دهد

نکته 1: کمبود منابع خارجی، غیر از نگهداشت، روی قابلیت دسترسی آیتم تأثیر ندارد.

مثال  منبع تغذیه، نیروی انسانی، سوخت، هوای فشرده، منبع خنک کننده، بالابرها، داربست بندی.

9_3   line of maintenance
خط نگهداشت

موقعیتی در یک سازمان که سطوح مشخصی از نگهداشت باید روی یک آیتم انجام ‌شود

مثال  میدان (خط نخست نگهداشت)، کارگاه (خط دوم نگهداشت) و سازنده (خط سوم نگهداشت)

نکته 1: خطوط نگهداشت با مهارت لازم نفرات، امکانات در دسترس، مکان، پیچیدگی وظیفه نگهداشت و غیره توصیف می‌شوند.

9_4   failure analysis
تحلیل شکست

بررسی منطقی و سیستمی حالات و علل شکست آیتم، پیش یا پس از شکست، برای شناسایی پیامدهای شکست و همچنین احتمال وقوع آن

نکته 1: تحلیل شکست عموماً برای بهبود قابلیت اعتماد اجرا می‌شود.

9_5   item register
ثبت آیتم

ثبت آیتم‌هایی که به طور مجزا شناسایی شده اند

نکته 1: اطلاعات اضافه مانند موقعیت مکانی هم ممکن است در ثبت آیتم ذخیره شوند.

10. عوامل فنی و اقتصادی Economic and technical factors

10_1   life cycle cost
هزینه چرخه عمر

مجموع همه هزینه‌های ایجاد شده در طول چرخۀ عمر آیتم

نکته 1: هزینه کلی چرخه عمر، برای کاربر یا مالک یک آیتم، ممکن است تنها شامل هزینه‌های مربوط به تملک، بهره‌برداری، نگهداشت و دفع ‌شود.

10_2   mean operating time between failures (MOTBF)
میانگین زمان بهره برداری بین شکست‌ها

میانگین زمان‌‌های بهره‌برداری بین شکست‌های [یک آیتم]

نکته 1: در حوزه قابلیت اطمینان، میانگین زمان‌ بهره‌برداری بین شکست‌ها به عنوان مقدار امید ریاضی زمان کارکرد بین شکست‌ها تعریف می‌شود.

نکته 2:  این واژه برای آیتم‌های قابل تعمیر بکار می رود.

10_3   mean time between failures (MTBF)
میانگین زمان بین شکست‌ها

میانگین زمان‌های بین شکست [های یک آیتم]

نکته 1: در حوزه قابلیت اطمینان، میانگین زمان‌ بین شکست‌ها به عنوان مقدار امید ریاضی زمان بین شکست‌ها تعریف می‌شود.

10_4   mean repair time (MRT)
میانگین‌ زمان تعمیر

میانگین زمان‌های تعمیر [یک آیتم]

نکته 1: در حوزه قابلیت اطمینان، میانگین زمان تعمیر به عنوان مقدار امید ریاضی زمان تعمیر تعریف می‌شود.

10_5   mean time to restoration (MTTR)
میانگین زمان ترمیم

میانگین زمان‌های ترمیم [یک آیتم]

نکته 1: در حوزه قابلیت اطمینان، میانگین زمان ترمیم به عنوان مقدار امید ریاضی زمان ترمیم تعریف می‌شود.

33 پاسخ
« دیدگاه های قدیمی تر
  1. بهنام
    بهنام گفته:

    سلام ممنون میشم فایل متن انگلیسی استاندارد EN 13306 : 2017 را ارسال فرمایید. با تشکر

    پاسخ
  2. محمد جهانگیریان باورصاد
    محمد جهانگیریان باورصاد گفته:

    سلام، وقت بخیر؛ لطفاً متن انگلیسی PDF استاندارد EN 13306 : 2017 را ارسال فرمایید. با تشکر

    پاسخ
  3. محمود نادری
    محمود نادری گفته:

    با سلام لطفا فایل پی دی اف را برایم ایمیل کنید. ممنون و باتشکر

    پاسخ
  4. مصیب
    مصیب گفته:

    سلام لطفا فایل لغات انگلیسی رو برای بنده ارسال نمایید. با تشکر

    پاسخ
« دیدگاه های قدیمی تر

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

چهار + پانزده =